Η αξία της πρωτεΐνης στη διατροφή μας
Η πρωτεΐνη είναι ένα απαραίτητο θρεπτικό συστατικό για τον ανθρώπινο οργανισμό. Κάθε κύτταρο του σώματός μας – μύες, ιστοί, όργανα, δέρμα, οστά, μαλλιά, νύχια – περιέχει έναν τουλάχιστον από τους πάνω από 10 χιλιάδες τύπους πρωτεΐνης που έχουν ανιχνευθεί. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι οι πρωτεΐνες είναι το βασικό δομικό συστατικό του οργανισμού, αφενός για να υπάρχουμε, κι αφετέρου για να παραμένουμε υγιείς και λειτουργικοί.
Οι πρωτεΐνες βοηθούν τον οργανισμό να:
- «επισκευάζει» τα κύτταρα και να παράγει νέα
- μεταφέρει οξυγόνο στο αίμα
- δημιουργεί αντισώματα
- καταπολεμά τις μολύνσεις και άλλες ασθένειες
Ακριβώς επειδή η πρωτεΐνη είναι τόσο πολύτιμη για τον οργανισμό μας, η έλλειψή της από τη διατροφή μας ενδέχεται να συνεπάγεται σοβαρά προβλήματα υγείας. Από την άλλη, οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι και η υπερβολική κατανάλωση πρωτεΐνης δεν αποτελεί ιδανική συνθήκη.
ΠΟΣΗ ΠΡΩΤΕΪΝΗ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ;
Σύμφωνα με τον Διατροφικό Οδηγό που συνέταξαν από κοινού τα υπουργεία Γεωργίας και Υγείας των ΗΠΑ, η πρωτεΐνη πρέπει να αποτελεί το 10% με 35% της ημερήσιας θερμιδικής πρόσληψης ενός ατόμου. Συγκεκριμένα:
- Παιδιά κάτω των 4 ετών: 13 γραμμάρια
- Παιδιά από 4 έως 8 ετών: 19 γραμμάρια
- Παιδιά από 9 έως 13 ετών: 34 γραμμάρια
- Γυναίκες και κορίτσια άνω των 14 ετών: 46 γραμμάρια
- Αγόρια από 14 έως 18 ετών: 52 γραμμάρια
- Άνδρες 19 ετών και άνω: 56 γραμμάρια
Προσοχή: Στη διατροφική επιστήμη, τα «γραμμάρια πρωτεΐνης» αναφέρονται στον αριθμό των γραμμαρίων της πρωτεΐνης μακροθρεπτικών συστατικών, όχι στον αριθμό των γραμμαρίων ενός τροφίμου που περιέχει πρωτεΐνη, όπως για παράδειγμα, το κρέας ή τα αυγά.
Οι ποσότητες αυτές είναι προφανώς ενδεικτικές και μπορούν να εξατομικευτούν ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ατόμου. Είναι προφανές πως άτομα με έντονη αθλητική δραστηριότητα, έγκυες, θηλάζουσες, κ.λπ. ενδεχομένως να χρειάζεται να καταναλώνουν μεγαλύτερες ποσότητες. Επιπλέον, μεγαλύτερες ποσότητες ίσως να χρειάζονται τα άτομα άνω των 40, δεδομένου ότι από αυτή την ηλικία παρατηρείται μεγαλύτερη απώλεια μυϊκής μάζας.
Βέβαια, η ποσότητα πρωτεΐνης που λαμβάνουμε από τη διατροφή μας δεν πρέπει να είναι το μόνο μας μέλημα. Είναι σημαντικό να φροντίζουμε, επίσης, να λαμβάνουμε καλής ποιότητας πρωτεΐνη.
ΠΗΓΕΣ ΠΡΩΤΕΪΝΗΣ
Οι πρωτεΐνες χωρίζονται σε ζωικές και φυτικές, ανάλογα με την προέλευσή τους. Επιπλέον χωρίζονται σε πλήρεις και ατελείς. Πλήρεις είναι οι πρωτεΐνες που περιέχουν και τα οκτώ βασικά αμινοξέα, και είναι όλες οι ζωικές πρωτεΐνες, και ορισμένες φυτικές, όπως η σόγια. Οι περισσότερες φυτικές πρωτεΐνες είναι ατελείς.
Στις πηγές με υψηλής ποιότητας πρωτεΐνη περιλαμβάνονται:
- Τα ψάρια και τα θαλασσινά
- Το κόκκινο και το λευκό κρέας
- Τα αυγά
- Τα αλλαντικά
- Το τόφου
- Το τυρί και τα λοιπά γαλακτοκομικά προϊόντα
- Τα όσπρια
- Οι ξηροί καρποί